بهار ماه‏ ها، ربیع الاول است چرا که آثار رحمت الهی و ذخایر برکات خداوندی در این ماه پدیدار می‏ شود و انوار جمال الهی بر زمین و زمینیان می‏ تابد . ولادت رسول اکرم(ص) اشرف و سید موجودات و نزدیک‏ ترین خلق به خدا ، در این ماه بوده است .

ماه محرم و صفر را با اندوه و اشک و ناله و با یاد عظمت آقا ابا عبدالله الحسین(ع) پشت سر گذاشتیم. از خزان غفلت به برکت اشک های محرم و صفر به بهار رسیدیم و اکنون وقت آن است که در این بهار به یمن رویش دوباره سجده شکر به جای آوریم و این بهار را قدر بدانیم و بندگی کنیم. ماه “ربیع الاول” همانگونه كه از اسم آن پیداست بهار ماه ها مى باشد. به جهت اینكه آثار رحمت خداوند در آن هویداست. در این ماه ذخایر بركات خداوند و نورهاى زیبایى او بر زمین فرود آمده است. زیرا میلاد رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم) در این ماه است و مى توان ادعا كرد از اول آفرینش زمین رحمتى مانند آن به خود ندیده است. چرا كه او داناترین و برترين مخلوقات خداوند، و نزدیكترین آنها به خداوند، فرمانبردارترین آنها از او و محبوب ترینشان نزد خدا مى باشد.

این روز نیز برتر از سایر روزهاست. و گویا روزى است كه كامل ترین هدیه ها، بزرگ ترین بخشش ها، شامل ترین رحمت ها، برترین بركت ها، زیباترین نورها و مخفى ترین اسرار در آن پى ریزى شده است. پس بر انسان مسلمان كه برترى رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم) را قبول داشته، لازم است در این ماه به شکرانه ارزانی شدن آن نعمت بزرگ به عبادتی از سر شور و اشتیاق بپردازد. گرچه عبادات شبانه روزی عالمیان هرگز در خور چنین نعمتی نخواهد بود اما “آنچه سعی است ما در طلبش بنماییم".

مهم ترین وقايع این ماه

1- شب اوّل: این شب به نام «لیلة المبیت» مزیّن است، در این شب یک حادثه مهمّ تاریخى واقع شد و آن این که در سال سیزدهم بعثت، رسول خدا(صلى الله علیه وآله) از مکّه به قصد هجرت به سوى مدینه، از شهر خارج شد و در «غار ثور» پنهان گردید و امیر مؤمنان على(علیه السلام) براى اغفال دشمنان، فداکارانه در بستر رسول خدا(صلى الله علیه وآله) خوابید. آیه شریفه «وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْرِى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللّهِ وَ اللّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبادِ ؛ بعضى از مردمِ (با ایمان و فداکار) جان خود را در برابر خشنودى خدا مى فروشند و خداوند نسبت به بندگان مهربان است»1 در حقّ آن حضرت نازل شد.2 از اين رو، روزه گرفتن و خواندن زیارت پیامبر (صلی الله علیه و آله) و امام علی (علیه السلام) از اعمال این روز مي باشد.

2- روز هشتم: در روز هشتم ربیع الأوّل، سال 206، شهادت امام حسن عسکرى(علیه السلام) طبق روایتى واقع شده است و از همان روز، امامت حضرت صاحب الزّمان، حجّة بن الحسن(عج) آغاز گردید.3

3- روز دهم: روز ازدواج رسول خدا(ص) با حضرت خدیجه کبرى(علیها السلام) است.4

4- روز دوازدهم: این روز مطابق نظر مرحوم شیخ کلینى و مسعودى و همچنین مشهور میان اهل سنّت، روز ولادت با سعادت نبىّ مکرّم اسلام(ص)است.5 همچنین در این روز، رسول خدا(ص) بعد از 12 روز که مسیر راه میان مکّه و مدینه را پیمود وارد مدینه گردید. 6 و نیز روز انقراض دولت بنى مروان در سال 132 است.7

5- روز چهاردهم: در سال 64 در چنین روزى، یزید بن معاویه به هلاکت رسید.8

6- روز هفدهم: مشهور میان علماى امامیّه آن است که روز هفدهم ربیع الأوّل، روز ولادت با سعادت رسول خدا حضرت محمّد بن عبداللّه(ص) است و معروف آن است که ولادتش در مکّه معظّمه، واقع شده است، و زمان ولادتش هنگام طلوع فجر روز جمعه، سنه عام الفیل بوده است.9

همچنین در چنین روزى در سال 83 هجرى قمرى، ولادت امام صادق(ع) واقع شده است و از این جهت نیز بر اهمّیّت این روز افزوده شده است.10

ماه ربیع الأوّل گرچه آغاز آن آمیخته با خاطره غم انگیز و اندوهبار شهادت امام حسن عسکرى(ع)است، ولى از آن جا که میلاد مبارک حضرت ختمى مرتبت رسول گرامى اسلام(ص) مطابق روایت معروف، در هفدهم این ماه و طبق روایت غیرمعروف، در دوازدهم آن واقع شده و میلاد حضرت صادق(ع) نیز در هفدهم این ماه است، ماه شادى و جشن و سرور است.

از آن جا که هجرت پیامبر اکرم(ص) که سرچشمه دگرگونىِ عمیق در جهانِ اسلام و عزّت و شوکت مسلمین شد، و همچنین داستان «لیلة المبیت» در این ماه واقع گردیده، و آغاز امامت پربرکت حضرت بقیة اللّه (ارواحنا فداه) همزمان با شهادتِ پدر بزرگوارش نیز مى باشد، در مجموع از ماه هاى بسیار پربرکت و پرخاطره است که سزاوار است، همه علاقه مندان مکتب اهل بیت(عليهم السلام) آن را ارج نهند و گرامى بدارند.

پی نوشت ها :

1. سوره بقره، آیه 207.

2. اقبال الاعمال، صفحه 592 و تفسیر نمونه، جلد 2، صفحه 78.

3. کافى، جلد 1، صفحه 503.

4. اقبال، صفحه 599.

5. زاد المعاد، صفحه 412.

6. اقبال، صفحه 599 و کامل ابن اثیر، جلد 2، صفحه 7 (حوادث سال اوّل هجرت).

7. مصباح المتهجّد، صفحه 791.

8. اقبال، صفحه 601 .

9. مصباح المتهجّد، صفحه 791 و اقبال، صفحه 603.

10. بحارالانوار، جلد 47، صفحه 1، حدیث 2.

منابع:

1- کتاب ارزنده المراقبات مرحوم آیت الله حاج میرزا جواد ملكى تبریزى (ره)

makaremshirazi.org -2

pajoohe.com -3

tebyan.net -4

در پناه اهل بیت(ع) باشید.