«الهی! لا تُؤدِّبنِی بِعُقُوبَتِکْ وَلا تَمْکُرْ بِی فِی حِیلَتِکْ. مِن أیْنٍ لِیَ الخِیرُ یا ربّ وَلا یُوجَدُ إلا مِنْ عِندِکْ وَ مِنْ أیْنٍ لِیَ النَجاهُ وَلا تَستَطاعُ إلا بِکْ لَا الَّذِی أحسَنَ استَغْنی عَنْ عُونِکَ وَ رَحمَتِکْ وَ لَا الَّذِی أسآءَ وَاجتَرَأ عَلَیْکَ وَ لَمْ یُرضِکَ خَرَجَ عَنْ قُدرَتِکْ یا رب یا رب یا رب بِکَ عَرَفتُکَ وَ أنْتَ دَلَلْتَنِی عَلِیکَ وَ دَعوتَنِی إلَیکَ وَ لولا أنْتَ لم أدْرِ مَا أنْت.

خدایا مرا به عقاب خود ادب مفرما و به مجازات عملم به مکر و حیله ات به عقوبت ناگهانیت غافلگیر مکن و مبتلا مگردان. ای خدا کجا خیری توانم یافت در صورتی که خیر جز پیش تو نیست و از کجا راه نجاتی خواهم جست و حال آنکه جز به لطف تو نجات میسر نیست. ای خدا نه آنکس که نیکوکار است از یاری تو ولطف و رحمتت مستغنی است و نه آن کس که بدکار است و بر حکم تو بی باکی کرده و به راه و خشنودیت نرفته از قدرتت بیرون است ای رب من…من تو را به تو شناختم و تو مرا بر وجود خود دلالت فرمودی و بسوی خود خواندی و اگر تو نبودی من نمی دانستم تو چیستی؟»

امام سجاد(ع) عرض می‌کند: خدایا! ما را در اثر گناهانمان عقوبت نکن! در اثر مکر و بدرفتاری‌مان مبتلا به مکر و حیله خود قرار نده! هیچ کس به هیچ مقصدی نرسیده است، مگر به فیض و فوز تو ! و هیچ کسی از شرّ نرهیده است و به خیر نرسیده است مگر به عنایت تو.
عرض می‌کند که ما در اثر گناه گرچه استحقاق تأدیب داریم که ما را اَدب بکنی و گرچه در اثر کارهای ناروا که کردیم استحقاق داریم که خدایا با آن حیلت الهی و مکر الهی که وَ مَکَرُوا وَ مَکَرَ الله وَ اللهُ خِیرُ المَاکِرین(سوره آل عمران/ ۵۴)، مکر کنی و با حیلتی که داری نگذاری ما به مقصد مشئوم مان برسیم. خدا تمام وسائل را در اختیار دارد وَ عِندَاللهِ مَکرُهُمْ وَ إنْ کَانَ مَکرُهُمْ لَتَزُولُ مِنْهُ الجِبال.(سوره ابراهیم/ ۴۶) چون این چنین است خداوند توان آن را دارد که مکر ماکران را به خود آنها برگرداند. و با ایجاد حائل(حیلوله و حیله) نگذارد کسی به مقصد مشئوم خود برسد.
مِنْ أینٍ لِیَ الخِیرُ یا رَبِّ وَ لا یُوجَدُ إلا مِنْ عِندِک ای خدا کجا خیری توانم یافت در صورتی که خیر جز پیش تو نیست و از کجا راه نجاتی خواهم جست و حال آنکه جز به لطف تو نجات میسر نیست. خیر

نه پیش ماست، نه پیش دیگران. و اگر کسی گناه کرد و خواست نجات پیدا کند، راه نجات نه پیش خود گنهکار است، نه پیش دیگران.
وَ مِنْ أینٍ لِیَ النِجاهُ وَ لا تُستَطاعُ إلا بِکْ هیچ کسی توان رهائی از عذاب را ندارد، مگر به فیض خاص تو ! نه آنها که راه خیر را طی کردند از تو بی‌نیاز بودند، نه آنها که راه تباهی و تیرگی را طی کردند از قلمرو قدرت تو بیرون بودند.
بر اساس آیه 53 سوره نحل مَا بِکُمْ مِنْ نِعمَهٍ فَمِنَ الله هر که هر چه دارد در کنار سفره تو دارد. بر اساس آیاتی که وَ لا یَحسَبَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا سَبَقُوا (آیه 59 سوره انفال) و آیاتی از قبیل وَ مَا أنْتُمْ بِمُعجِزینَ فِی الأرض (آیه22 سوره عنکبوت) و مانند آن هیچ کس نمی‌تواند قدرت خداوند را جلو بزند و قدرت پروردگار را عاجز کند. و هیچ کسی بی‌نیاز از ذات أقدس إله نیست. بر این اساس هم پرهیزکاران و هم وارستگان از عذاب به او نیازمندند.
بِکَ عَرَفتُکَ وَ أنْتَ دَلَلْتَنِی عَلِیکَ وَ دَعوتَنِی إلَیکَ وَ لولا أنْتَ لم أدْرِ مَا أنْت. برخی از جمله‌های این دعای نورانی در حدّ کلید درهای دیگر است. یکی از آن جمله‌های کلیدی همین است که بِکَ عَرَفتُکَ وَ أنْتَ دَلَلْتَنِی عَلَیْک.
أین بِکَ عَرَفتُکَ را همه داعیان عرض می‌کنند: خدایا! به وسیله تو، ما تو را شناختیم. انسان از راه های مختلف در صدد شناخت خداوند است اما کسانی‌ هستند که می‌خواهند خدا را با خود او بشناسند. آنها هم می‌گویند: بِکَ عَرَفتُکَ وَ أنْتَ دَلَلْتَنِی عَلَیکْ. یعنی برای این که دیگران به خوبی درک بکنند خداوند حقّ است، خدا خود را به آنها نشان می‌دهد أین أوَلَمْ یَکْفِ بِربکَ أنَّهُ عَلی کُلِّ شِیءٍ شَهِید(سوره فصّلت/ ۵۳). آنها با مشاهده خداوند، خداوند را می‌شناسند.
خدا راهنمای انسان است و اگر کسی را راهنمائی نکند، نمی‌توانند خدا را بشناسد. خدا راهنمائی‌های فراوانی را اِعمال کرده است، منتها این سالک است که باید از این راه‌ها استفاده بکند و به مقصد برسد. پس همگان این جمله را می‌خوانند منتها هر کس در حدّ خاصّ خود.
منبع: فرازی از شرح دعای ابوحمزه ثمالی حضرت آیه الله جوادی آملی(حفظه الله)