شرح دعاي روز چهارم ماه رمضان
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ قوّنی فیهِ على إقامَةِ أمْرِكَ واذِقْنی فیهِ حَلاوَةَ ذِكْرِكَ وأوْزِعْنی فیهِ لأداءِ شُكْرَكَ بِكَرَمِكَ واحْفَظنی فیهِ بِحِفظْكَ وسِتْرِكَ یـا أبْصَرَ النّاظرین.
خدایا نیرومندم نما در آن روز به پا داشتن دستور فرمانت و بچشان در آن شیرینى یادت را و مهیا كن مرا در آن روز انجام سپاس گذاریت؛ به كـرم خودت نگهدار مرا در این روز به نگاه داریت وپرده پوشى خودت اى بیناترین بینایان.
شرح مختصری بر دعای روز چهارم رمضان
اللهمّ قوّنی فیهِ على إقامَةِ أمْرِكَ
«خدایا مرا در این روز برای اقامه و انجام فرمانت قوت بخش».
امام زین العابدین علیه السلام در دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه چنین با خداوند مناجات می فرمایند:
«واعنا علی صیامه» (صحیفه سجادیه،دعای۴۴،بند۶،ص۲۸۵٫)
«خدایا مرا برای روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان یاری فرما.»
که اگر به مفهوم آن توجه نماییم می بینیم اولا به پا داشتن روزه در ماه مبارک رمضان همان اقامه امر خداوند در این ماه می باشد، آن هم روزه واقعی که در دعای روز اول مختصرا در مورد آن شرحی داده شد، که مجددا برای فهم بیشتر، اشاره می نماییم به ادامه دعا که آن حضرت می فرمایند:
«بکف الجوارح عن معاصیک» (صحیفه سجادیه،دعای۴۴،بند۶،ص۲۸۵٫)
«ما را یاری کن تا بتوانیم اعضای بدن خود را از آلوده شدن به گناه و آنچه مورد پسند تو نیست بازداریم.»
که این قسمت از دعا نیز نشان دهنده این است که روزه واقعی تنها پرهیز از خوردن و آشامیدن نمی باشد بلکه تمام اعضا و جوارح انسان باید روزه دار باشد و امر به روزه نیز از طرف خداوند امر به روزه واقعی می باشد، ثانیا برای انجام دادن هر امری نیاز به نیرو و قوه الهی داریم چرا که «لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم؛ نیست نیرو و قوتی مگر (از طرف) خداوند بلند مرتبه و بزرگ.»
و اگر خداوند در این امر ما را یاری نکند به واقع ما در انجام اعمال (چه عبادی و غیر عبادی) با شکست مواجه خواهیم شد. پس در این روز از خداوند می خواهیم که ما را در انجام اوامرش نیرو و قوت بخشیده و یاریمان نماید.
واذِقْنی فیهِ حَلاوَةَ ذِكْرِكَ
خدایا در این ماه رمضان یک درخواست دیگر هم از تو دارم و آن این است که حلاوت و شیرینی یاد خودت را به من بچشانی. که اگر اینطور شد ؛ دعای کمیل خواندن هم مزه پیدا میکند ؛ دعای ابوحمزه خواندن هم مزه پیدا میکند ؛ دعای افتتاح مزه میکند ؛ روزه ماه مبارک رمضان مزه میکند و… بدانیم که عبادت هم مزه دارد .
در روایت وارد شده است اگر عالمی به علمش عمل نکند، کمترین عذابی که خدا برای او در نظر میگیرد این است که حلاوت و شیرینی مناجات با خدا از او گرفته میشود « إِنَّ أَدْنَی مَا أَنَا صَانِعٌ بِهِمْ أَنْ أَنْزِعَ حَلَاوَةَ مُنَاجَاتِی عَنْ قُلُوبِهِمْ » (کافی ج 1 ، ص46)
اهمیت ذکر و یاد خدا در بیان امیر المومنان حضرت علی (ع)
حضرت علی علیه السلام در رابطه با اهمیت ذکر و یاد خدا فرمودند :
«إنّ الله سُبْحانهُ جعل الذّکْرجلاءًللْقُلُوب، تسْمعُ به بعْد الْوقْره وتُبْصرُ به بعْد الْعشْوه وتنْقادُ به بعْد الْمُعانده، وما برح لله ـ عزّتْ آلاؤهُ ـ فی الْبُرْهه بعْد الْبُرْهه، وفی أزْمان الْفترات عبادٌ ناجاهُمْفى فکْرهمْ، وکلّمهُمْ فی ذات عُقُولهمْ، فاسْتصْبحُوابنُور یقظهٍ فی الاْسْماع والاْبْصار والاْفْئده، یُذکّرُون بأیّام الله، ویُخوّفُون مقامهُ، بمنْزله الاْدلّهفی الْفلوات منْ أخذ الْقصْدحمدُوا إلیْه طریقهُ، وبشّرُوهُ بالنّجاه، ومنْ أخذ یمیناً وشمالاً ذمُّوا إلیْه الطّریق، وحذّرُوهُ من الْهلکه،فکانوا کذلک مصابیح تلْک الظُّلُمات، وأدلّه تلْک الشُّبُهات. »
«همانا خدای سبحان و بزرگ، یاد خود را روشنی بخش دلها قرار داد تا گوش پس از ناشنوایی بشنود و چشم پس از کم نوری بنگرد و انسان پس از دشمنی ، رام گردد. خداوند که نعمت های او گرانقدر است، در دوران های مختلف روزگار و در دوران جدایی از رسالت، بندگانی داشته که با آنان در گوش جانشان زمزمه می کرد و در درون عقلشان با آنان سخن می گفت.
آنان چراغ هدایت را با نور بیداری در گوش ها و دیده ها و دل ها بر می افروختند. روزهای خدایی را به یاد می آورند و مردم را از جلال و بزرگی خداوند می ترساندند.
آنان نشانه های روشن خدا در بیابان هایند. آن را که راه میانه در پیش گرفت ، می ستود. و به رستگاری بشارت می داد و روش آن را که به جانب چپ یا راست کشانده می شد، زشت می شمردند. و از نابودی هشدار می دادند ، همچنان چراغ تاریکی ها و راهنمای پرتگاه ها بودند.»
وأوْزِعْنی فیهِ لأداءِ شُكْرَكَ بِكَرَمِكَ
شکر نعمت
نعمت های بی شماری از سوی خداوند متعال در اختیارمان قرار گرفته است. در واقع هرچه داریم و هرچه هستیم به لطف خداوند است، اما این نعمت ها به قدری دائم و همیشگی بوده و ما با آنها مأنوس شده ایم که گاهی از یاد می بریم این الطاف همه از اوست و باید قدردان باشیم.
گاهی متأسفانه انقدر درگیر روزمرگی های زندگی می شویم که بی توجه به همه آنچه داریم حتی نَفَسی که می آید و می رود ، بابت نداشته های کوچک خود بنای گلایه را می گذاریم. از این رو، می توان با شکر نعمت وسپاس قلبی به درگاه خداوند، نعمت ها و کرم خدا را افزایش داد.
فَکُلُواْ مِمَّا رَزَقَکُمُ اللّهُ حَلالًا طَیِّبًا وَاشْکُرُواْ نِعْمَتَ اللّهِ إِن کُنتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُونَ، پس، از آنچه خدا شما را روزى کرده است حلال [و] پاکیزه بخورید و نعمتخدا را اگر تنها او را مىپرستید، شکر گزارید. (سوره نحل، ایه ۱۱۴)
واحْفَظنی فیهِ بِحِفظْكَ وسِتْرِكَ یـا أبْصَرَ النّاظرین
طلب بخشش
همه خواسته یا ناخواسته در طول روز گناهان ریز و درشتی را از سر بی توجهی مرتکب می شویم که اگر به موقع طلب بخشش نداشته باشیم، روی هم انباشته شده و آنقدر بزرگ می شوند که نمی توان به سادگی آنها را جبران کرد.
خوب است از فرصت ماه رمضان برای طلب بخشش گناهان خود استفاده و با خود عهد کنیم که نهایت دقت و توجه را داشته باشیم که گناه نکنیم، هرچند به ظاهر کوچک.
وَمَا ظَنُّ الَّذِینَ یَفْتَرُونَ عَلَى اللّهِ الْکَذِبَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِنَّ اللّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لاَ یَشْکُرُونَ ؛ و کسانى که بر خدا دروغ مىبندند، روز رستاخیز چه گمان دارند؟ در حقیقت خدا بر مردم داراى بخشش است ولى بیشترشان سپاسگزارى نمىکنند. (سوره یونس، آیه ۶۰)