شرح دعای روز بیست و یکم ماه رمضان
بسم الله الرحمن الرحیم
«اللهمّ اجْعَلْ لی فیهِ الى مَرْضاتِکَ دلیلاً ولا تَجْعَل للشّیْطان فیهِ علیّ سَبیلاً واجْعَلِ الجَنّهِ لی منْزِلاً ومَقیلاً یا قاضی حَوائِجَ الطّالِبین.»
«خدایا در این روز مرا به سوی رضا و خشنودی خود راهنمایی کن و شیطان را بر من مسلط مگردان و بهشت را منزل و مقامم قرار ده،ای برآورده کننده حاجات طالبان.»
«اللهمّ اجْعَلْ لی فیهِ الى مَرْضاتِکَ دلیلاً»
«خدایا در این روز مرا به سوی رضا و خشنودی خود راهنمایی کن.»
چگونه به رضا و خشنودی خداوند دست یابیم؟
همانطور که در دعای روزهای قبل توضیح داده شد، رضای الهی بالاترین درجاتي است که انسان اگر به آن دست یابد، به یقین در دو دنیا سعادتمند می گردد. اما یکی از سوالات مهمی که در ذهن تداعی می گردد، این است که چگونه می توان به این فوز عظیم دست یافت؟
پاسخ این است که انسان باید برای جلب رضایت پروردگار خویش در هر امری راضی به قضای او بوده و از تقدیراتی که ذات اقدسش برای او رقم زده است، شکوه و شکایتی ننماید زيرا هر چیزی که خداوند برای بندگان خویش رقم زند، برای آنها خیر خواهد بود. امام صادق علیه السلام فرمودند:
«در آنچه که خداوند عزوجل به موسی علیه السلام وحی فرمود،این بود که : ای موسی بن عمران ،مخلوقی که نزدم محبوب تر از بنده مومن باشد نیافریدم. من او را به چیزی که برای او خیر است مبتلا می سازم و آن چه را که برایش خیر است عافیت می بخشم. آنچه که شر اوست از او دفع کنم برای آنچه که خیر اوست و من به آن چیزی که بنده ام را اصلاح کند ،داناترم. پس باید بر بلایم صبر نماید و نعمتهایم را شکر گزارد و به قضایم راضی باشد تا او را در زمره صدیقین نزد خود نویسم و این زمانیست که به رضای من عمل نموده و امرم را اطاعت کند.» (اصول کافی، ج۳، ص۱۰۲، ح۷)
و دیگری آن است که در هر امری که خداوند او را فرمان داده است ،او اطاعت نموده و لحظه ای از آن غفلت نورزد که آن شامل انجام واجبات و ترک محرمات می باشد و در کل از آن به عنوان تقوای الهی تعبیر می گردد . چنانچه امام علی علیه السلام فرمودند :
«شِعَاراً دُونَ دِثَارِکُمْ وَ دَخِیلاً دُونَ شِعَارِکُمْ وَ لَطِیفاً بَیْنَ أَضْلاَعِکُمْ وَ أَمِیراً فَوْقَ أُمُورِکُمْ وَ مَنْهَلاً لِحِینِ وُرُودِکُمْ وَ شَفِیعاً لِدَرَکِ طَلِبَتِکُمْ وَ جُنَّهً لِیَوْمِ فَزَعِکُمْ وَ مَصَابِیحَ لِبُطُونِ قُبُورِکُمْ وَ سَکَناً لِطُولِ وَحْشَتِکُمْ وَ نَفَساً لِکَرْبِ مَوَاطِنِکُمْ فَإِنَّ طَاعَهَ اَللَّهِ حِرْزٌ مِنْ مَتَالِفَ مُکْتَنِفَهٍ وَ مَخَاوِفَ مُتَوَقَّعَهٍ وَ أُوَارِ نِیرَانٍ مُوقَدَهٍ » (نهج البلاغه، خطبه ۱۹۸، ص۴۱۴)
لذا در این روز از خداوند خواستاریم که به ما توفیق دهد تا بتوانیم اعمالی را انجام دهیم که موجبات رضایت و خشنودی او را فراهم می سازد.
«ولا تَجْعَل للشّیْطان فیهِ علیّ سَبیلاً»
«و در این روز شیطان را برمن مسلط مگردان.»
چگونگی تسلط شیطان بر انسان
حضرت علی علیه السلام فرمودند :
«توصیه مىکنم شما را به تقوا و پرهیز از خدائى که با انذار خود،راه عذر را برشما مسدود ساخته،و با دلیل روشن حجت را تمام کرده،و شما را بر حذر داشته از دشمنىکه مخفیانه در سینههاى شما راه مىیابد و آهسته در گوشها مىدمد،گمراه و پست مىسازد. نوید مىدهد و انسان را به خواهش وا مىدارد،گناهان و جرائم زشت را نیکو جلوه مى-دهد،و گناهان بزرگ را سبک مىشمرد و به تدریج پیروان خود را فریب داده،و در سعادترا بر وى گروگان خود مىبندد(در سراى آخرت)آنچه را که آراسته،انکار مىکند،و آنچه آسان جلوه داده بزرگ مىشمارد،و از آنچه آنها را ایمن کرده سختمىترساند» (نهج البلاغه، خطبه ۸۳، ص۱۳۶)
با توجه به سخنان ارزشمند امیر المومنان حضرت علی علیه السلام در می یابیم که شیطان با ظرافت خاصی انسان را فریب داده و به تدريج او را در ضلالت و گمراهی غوطه ور می سازد.همان طور كه بیان گردید، یکی از راه های تسلط شیطان بر انسان، قلب آدمی است. و زمانی پیش می آید که انسان قلب خود را جایگاه شیطان قرار داده و از خداوند جدا ساخته باشد و پس از آن که شیطان در قلب انسان جای گرفت. آنگاه است که بدون هیچ درنگی در گوش انسان زمزمه هایی که بوی نافرمانی ذات اقدس حق را به همراه دارد ،نجوا می کند و بعد از آن وعده های دروغینی را که انسان به دلیل غرق شدن در دنیا زیبا می داند ،بر او داده و او را در انتظار رسیدن به آن وعده ها وا می گذارد،وپس از آن نافرمانی و معصیت الهی را در چشم و دل انسان زینت داده و گناهان بزرگ را برایش کوچک می شمارد و آنقدر قلب آدمی را سیاه می گرداند که دیگر انسان روی سعادت و رستگاری را به خود نبیند و این نوعی از تسلط شیطان بر انسان است . اميرمومنان حضرت علی علیه السلام در مورد چنین افرادی فرمودند:
«اتخذوا الشیطان لأمرهم ملاکاً و اتخذهم له اشراکاً فباض و فرخ فی صدورهم و دبّ و درج فی حجورهم فنظر باعینهم و نطق بالسنتهم فرکب بهم الزلل؛ منحرفان شیطان را معیارکار خود گرفتند و شیطان نیز آنها را در دام خود قرار داد و در دل های آنان تخم گذارد ،و جوجه های خود را در دامانشان پرورش داد ،با چشمهای آنان می نگریست و با زبان های آنان سخن می گفت پس با یاری آنها بر مرکب گمراهی سوار شد.» (نهج البلاغه، خطبه ۷، ص۵۲)
برای مقابله با شیطان چه باید کرد؟
انسان برای آنکه شیطان نتواند بر او تسلط یابد باید بر خداوند عالمیان پناه برده و از ذات اقدس او یاری بجوید ،چنانچه امام سجاد علیه السلام فرمودند :
«اللهم انا نعوذ بک من نزغات الشیطان الرجیم و کیده و مکائده و من الثقه بامانیه و مواعیده و غروره و مصائده؛ بارخدایا ما یکتا پرستان به تو پناه می بریم از تباه کاریها و وسوسه های شیطان رانده شده از رحمتت و از حیله و چاره جویی و مکرهای فراوان و گوناگون او و از اطمینان به آرزوها یا کذب ها و وعده ها و فریب و دامهای او.» (صحیفه سجادیه ، دعای۱۷، شماره ۱)
زیرا تنها خداوند است که می تواند انسانها را از فریب ها و دام های شیطان رها ساخته و نجات بخشد. (برای کسب معارف بیشتر مراجعه شود به دعای هفدهم امام سجاد علیه السلام در صحیفه سجادیه)
لذا در این روز از خداوند خواستاریم که هیچگاه شیطان را برما مسلط مگرداند.
« واجْعَلِ الجَنّهِ لی منْزِلاً ومَقیلاً یا قاضی حَوائِجَ الطّالِبین.»
« و بهشت را منزل و مقامم قرار ده،ای برآورده کننده حاجات طالبان.»
بهشت جایگاه پرهیزگاران
هر انسانی برای اینکه بهشت منزل و ماوای او باشد ،لازم است که در دنیا از دستورات و فرامین پروردگار عالمیان پیروی نموده و تقوای الهی را پیشه سازد،چرا که بهشت جایگاه خوبان و پرهیزگاران است و هیچگونه پلیدی و زشتی در آن جای ندارد. چنانچه امیر مومنان حضرت علی علیه السلام فرمودند :
فان رسول الله کان یقول:«حُفَّتِ الْجَنَّهُ بِالْمَکَارِهِ وَحُفَّتِ النَّارُ بِالشَّهَوَاتِ؛ همانا پیامبر همواره می فرمود : گرداگرد بهشت را دشواری ها و مکاره و گرداگرد جهنم را هوسها و شهوات گرفته است.» (نهج البلاغه، خطبه ۱۷۶، ص۳۳۲)
زیرا کسی که تقوای الهی را پیشه می کند ، در اصل به جنگ با نفس و شیطا ن و هوسهای آن دو پرداخته و جسم و جان خود را در این دنیای فانی به تعب و رنج می اندازد و این رنج ها برای اهل ایمان وکسی که پیرو هوس ها و شهوات نفسانی و شیطانی خویش است،همیشه در دنیا به عیش و نوش و خوشگذرانی پرداخته و از رعایت دستورات ذات اقدس پروردگار پرهیز دارد،که این خوشگذرانی ها ی شیطانی برای پیروان شیطان بوده و جایگاه آنان دوزخ و آتش دردناک جهنم است ،لذا در این روز از خداوند خواستاریم که ما را از تقوا پیشگان قرار داده و بهشت را مقر و جایگاه ما می سازد.
نماز شب بیست ودوم ماه رمضان
هشت ركعت به هر سوره كه میسّر شود