شرح دعای روز سیزدهم ماه رمضان
بسم الله الرحمن الرحیم
«أَللّهُمَّ طَهِّرْنِى فیهِ مِنَ الدَّنَسِ وَالاَْقْذارِ،وَصَبِّرْنى فیهِ عَلى کائناتِ الاْقْدارِ، وَوَفِّقْنى فیهِ لِلتُّقى وَ صُحْبَهِ الاَْبْرارِ،بِعَوْنِکَ یا قُرَّهَ عَیْنِ الْمَساکین.»
«خدایا در این روز مرا از پلیدی ها و کثافات (هوای نفس و گناهان) پاک ساز و بر حوادث خیر و شر صبر و تحمل عطا فرما و بر تقوا و پرهیزکاری و مصاحبت نیکوکاران عالم موفق بدار به یاری خود ای مایه شادی و اطمینان خاطر مسکینان.»
أَللّهُمَّ طَهِّرْنِى فیهِ مِنَ الدَّنَسِ وَالاَْقْذارِ
«خدایا مرا در این روز از پلیدی ها و کثافات هوای نفس و گناهان پاک ساز»
اثر گناه بر قلب انسان
هنگامی که انسان گناه و معصیت پروردگار خویش را انجام می دهد، به تحقیق که آن گناه و معصیت اثر سوئی بر ظاهر و باطن آن انسان می گذارد. به طوری که در روایات است که با انجام هر گناهی لکه سیاهی بر قلب انسان می نشیند که آن لکه سیاه با مرور زمان و انجام گناهان بیشتر، افزوده می شود و باعث سیاه شدن دل انسان می گردد. به طوری که دیگر حقایق الهی را نمی تواند بشنود و به مخالفت با آنان می پردازد.
«اما افسوس که دل ها سخت شده، پند نمی پذیرند و از رشد و کنترل بازمانده و راهی که نباید برود، می رود. گویا آنها هدف پندها و اندرزها نیستند و نجات و رستگاری را در به دست آوردن دنیا می دانند. بدانید که باید از صراط عبور کنید، گذرگاهی که عبور کردن از آن خطرناک است. با لغزش های پرت کننده و پرتگاه های وحشت زا و ترس های پیاپی!» (نهج البلاغه، خطبه۸۳، ص137)
انسان برای آن که از آلودگی های گناهان پاک و طاهر گردد، باید از یگانه پروردگار عالمیان مدد بجوید و از او بخواهد که گناهان او را بیامرزد تا از آلودگی ها نیز خلاصی یابد. چرا که تنها با آمرزش و غفران الهی است که انسان از پلیدی ها و زشتی های گناه پاک می گردد.
خداوند متعال در قرآن به بندگان خود بشارت می دهد: «قل یا عبادی الذین اسرفوا علی انفسهم لا تقنطو من رحمه الله ان الله یغفرالذنوب جمیعا انه هو الغفور الرحیم»(زمر/53) «بگو از رحمت خداوند نومید نشوید، براستی که خداوند همه گناهان را می بخشد، همانا او آمرزنده و مهربان است.»
لذا در این روز از خداوند می خواهیم که ما را جزو توبه کنندگان واقعی از گناهان قرار داده تا از پلیدی ها و زشتی های گناه که ما را روسیاه درگاهش نموده است، پاک گرداند.
وَصَبِّرْنى فیهِ عَلى کائناتِ الاْقْدارِ
«و در این روز برای من بر حوادث خیر و شر صبر و تحمل عطا فرما.»
ارزش و اهمیت صبر
صبر یکی از واژه های زیبای الهی است که اگر هر انسان مومنی این صفت زیبا و ارزشمند را در خود نهادینه نماید، به طور خاص مشمول رحمت الهی قرار می گیرد که این رحمت سرچشمه از هدایت آن فرد دارد. به طوری که شخص صابر هیچگاه از مقدرات الهی شکایت نمی کند و می داند آنچه را که خداوند برای او مقدر نموده است، به صلاح او بوده و در مقابل شدت هایی که از آن مقدرات به او می رسد، صبر می نماید. در ارزش صابران همین بس که خداوند در قرآن می فرماید: «وَ اللَّهُ یُحِبُّ الصَّابِرینَ»(آل عمران/146)
صبر در برابر امتحانات الهی
خداوند در قرآن می فرماید: «وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِّنَ الْخَوفِ وَالْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِّنَ الأَمَوَالِ وَالأنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرِینَ »(بقره/۱۵۵) «و امتحان می کنیم شما را به وسیله ای از ترس و گرسنگی و نقصان و ضرر از اموال و خودتان و میوه هایتان (در باغها)و بشارت باد بر صابران.»
آیه نشان دهنده آن است که، انسان در تمام مراحل زندگی برای رشد و ترقی و ارزیابی عملکردش مورد امتحان قرار می گیرد. و کسانی در این امتحان پیروز می گردند که بر تقدیرات الهی راضی بوده و بر مشکلات و مصائب صبر نمایند.
چنانچه امام حسین(ع)فرمودند: «من اصابته مصیبه فقال و ذا ذکری إِنَّا لِلّهِ وَ إِنَّـا إِلَیْهِ رَاجِعونَ جدد الله من اجرها مثل ما کان له یوم اصابته»(معجم الکبیر، ج۳، ص131) «که خداوند در پاداش صبر وایمان آنها در قرآن می فرماید: «أُولَئِکَ عَلَیهِمْ صَلَوَاتٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَ رَحْمَهٌ وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ»( بقره/157) «آنان گروهی هستند مخصوص به درود و الطاف الهی و رحمت خاص پروردگار و آنان خود هدایت یافتگانند.»
لذا در این روز از خداوند می خواهیم که ما را جزء صابران واقعی به آنچه که تقدیر او بر ما می باشد، قرار دهد.
صبر بر چهار پایه استوار است. حضرت علی علیه السلام در این رابطه فرمودند : « وَ الصَّبْرُ مِنْهَا عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ عَلَى الشَّوْقِ وَ الشَّفَقِ وَ الزُّهْدِ وَ التَّرَقُّبِ فَمَنِ اشْتَاقَ إِلَى الْجَنَّهِ سَلَا عَنِ الشَّهَوَاتِ وَ مَنْ زَهِدَ فِى الدُّنْیَا اسْتَهَانَ بِالْمُصِیبَاتِ وَ مَنِ ارْتَقَبَ الْمَوْتَ سَارَعَ إِلَى الْخَیْرَاتِ»(نهج البلاغه، حکمت۳۱، ص628) «صبر بر چهار پایه قرار دارد :شوق ،هراس،زهد،انتظار،آن کس که اشتیاق بهشت دارد،شهوت هایش کاستی گیرد، و آن کس که از آتش جهنم میترسد، از حرام دوری می گزیند و آن کس که در دنیا زهد می ورزد، مصیبت ها را ساده پندارد ،و آنکس که مرگ را انتظار می کشد،در نیکی ها شتاب می کند.»
وَ وَفِّقْنى فیهِ لِلتُّقى وَ صُحْبَهِ الاَْبْرارِ، بِعَوْنِکَ یا قُرَّهَ عَیْنِ الْمَساکین
«و در این روز مرا بر تقوا و پرهیزکاری و مصاحبت نیکوکاران عالم موفق بدار به یاری خود ای مایه شادی و اطمینان خاطر مسکینان.»
تقوا و پرهیزکاری
همانطور که در دعای روزهای قبل بیان شد: «ان اکرمکم عندالله اتقکم»(حجرات/13)، برای آنکه ما نزد پروردگار خویش دارای اجر و قربی باشیم؛ باید تقوای الهی را پیشه کنیم که انسان را به مقام های والای دنیوی و اخروی می رساند.
یکی از آن مقامات، این است که انسان تقوا پیشه کند و پرهیزکار باشد. طبق آیه قرآن نزد پروردگار خویش دارای حرمت می گردد. چنانچه خداوند در تمام امور در دنیا و آخرت او را کفایت می کند.
لذا در این روز از خداوند می خواهیم که به ما توفیق دهد تا با رعایت تقوا و پرهیزکاری به مصاحبت با نیکان و ابرار نایل گردیم.
مرحوم آیت الله مجتهد تهرانی می فرمودند: خواندن دعای «مجیر» در روزهای 13، 14 و 15 ماه مبارک سفارش شده است. این نکته را نباید فراموش کرد که دعا تنها برای دستیابی به ثواب نیست، بلکه اصل دعا خواندن برای رسیدن به کمال است.
نماز شب چهاردهم ماه رمضان
شش ركعت در هر ركعت حمد و سى مرتبه اِذا زُلْزِلَتْ
برگرفته از:
سخنان مرحوم آیت الله مجتهد تهرانی
پایگاه اطلاع رسانی شیعیان