شرح دعاي روز دهم ماه رمضان
بسم الله الرحمن الرحیم
أَللّهُمَّ اجْعَلْنى فيهِ مِنَ الْمُتَوَكِّلينَ عَلَيْكَ وَاجْعَلْنى فيهِ مِنَ الْفـآئِزينَ لَدَيْـكَ وَاجْعَلْنى فيهِ مِنَ الْمُقَرَّبينَ اِلَيْكَ بِاِحْسانِكَ يا غايَةَ الطّالِبينَ.
«خدايا، در اين روز، مرا از توكّل كنندگان بر خودت، و رستگاران نزد تو، و مقرّبان پيشگاهت قرار بده، قسم به احسانت، اى مقصد خواستاران و جويندگان»
درخواست توکل از خدا
اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنَ الْمُتَوَکِّلِینَ عَلَیْکَ
«ذرّه»هاى معلّق در هوا، در نور خورشيد است كه به چشم مى آيد. اگر فروغى برآنها نتابد، «هيچ»ند.
خدا، هستى مطلق و قدرت تامه هستى است و هر توانايى، از توان او سرچشمه گرفته است. پس مؤمن، بر او تكيه دارد و توكّلش بر اوست.
پیامبر گرامی اسلام(ص) تفسیر توکل را از جبرئیل سوال کرد.جبرئیل گفت: معنای توکل این است که انسان یقین کند به اینکه سود و زیان، و بخشش و حرمان به دست مردم نیست و باید از آنها ناامید بود و اگر بندهای به این مرتبه از معرفت برسد که جز برای خدا کاری انجام ندهد و جز او به کسی امیدوار نباشد و از غیر او نهراسد و غیر از خدا چشم طمع به کسی نداشته باشد، این همان توکل بر خدا است . (مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج 68، ص 138، ح 23)
ارزش توکل به خداوند
همانطور که میدانیم تمام امور دنیا و آخرت و هرچه در عالم وجود دارد به امر خداوند کار میکند. و تنها مرجع و ملجأ و پناهگاهى است كه هم قدرت وعلم دارد، هم رؤوف و مهربان است و هم بنده نواز و كريم."إِنَّ الأَمْرَ كُلَّهُ لِلَّهِ “ (آل عمران، 154)
و تمام کلیدهای غیب نزد اوست “وَعِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَیْبِ لَا یَعْلَمُهَا إِلَّا هُوَ ؛ و کلید خزائن غیب نزد خداوند است (که) کسی جز خدا بر آن آگاه نمیباشد" (آل عمران، 154)
و هرگاه اراده الهی اقتضا کند که امری صورت پذیرد بدون هیچ درنگی صورت خواهد گرفت “وَإِذَا قَضَى أَمْراً فَإِنَّمَا یَقُولُ لَهُ كُن فَیَكُونُ؛ هنگامی که (خداوند) اراده امری را کند به محض آنکه بگوید موجود باش، پس موجود خواهد شد" (بقره،117)
و همه عالم فرمانبردار ذات اقدس اویند “بَل لَّهُ مَا فىِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ كلٌُّ لَّهُ قَنِتُونَ"(بقره،116)؛ بلکه هرچه در زمین و آسمان است ملک خداوند است و همه فرمان بردار اویند”
پس با توجه به این آیات در مییابیم که انسان در هر کاری که میخواهد انجام دهد باید به خدای (قادر و متعال) که خالق و آفریدگار اوست توکل کند، ما نیز از خداوند میخواهیم در این روز ما را از توکل کنندگان واقعی به ذات اقدس قرار دهد…
وَ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنَ الْفَائِزِینَ لَدَیْکَ؛
خدایا من را از رستگاران قرار بده ؛ نه از اهل شقاوت.
فائزین چه کسانی هستند؟
فائز، كسى است كه به آرزوى والا، هدف مقدّس و آرمان پاكش مى رسد. «فوز»، آن است كه بذر وجودى انسان، از مرحله كالى و خامى بگذرد، و كمال يابد.
اميرمؤمنان عليه السلام، با شهادتش به عشق و آرزويش رسيد و در محراب شهادت، نداىِ «فُزتُ وَ رَبِّ الكَعبَة» سرداد.
حسين عليه السلام و ياران شهيدش در قربانگاه عشق، رستگار شدند و به فوز الهى و فيض ابدى رسيدند و چهارده قرن است كه حسرتِ آن رستگارى بزرگ را بر دل شهادت طلبان گذاشته اند، كه همواره آرزو مى كنند كاش در «كربلا» بودند و همراه آن فائزان، به فوز و فيض مى رسيدند و دعاى «يالَيتَنا كُنّا مَعَكُم فَنَفُوزَ مَعَكُم…» برلب داشته و دارند.
و آنان که از معصیت پروردگار خویش اجتناب میکنند، یقیناً خداوند از آنان راضی است که این رضایت، سرچشمه از رضایت مخلوق به قضا و قدر پروردگار است. به طوری که خداوند در قرآن میفرماید: “خداوند از ایشان راضی است و آنان از خداوند راضیند که این رستگاری و سعادتمندی بزرگ است"
ما نیز از خداوند میخواهیم در این روز ما را از کسانی قرار دهد که به فوز عظیم دست یافتهاند…
وَ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ إِلَیْکَ ؛
خدایا من را از مقربین در گاهت قرار بده؛
تقوا موجب تقرب به ذات اقدس الهی"
خدا پاك است و آستانش آستانه طهارت است، و ذاتش، منزّه و مبرّا از هر عيب و كاستى. او جميل است و جمال را دوست مى دارد. او كمال محض است و موجود متكامل را مى پذيرد.
به كمال قرب حق، جز با طاعت و تقوا نمى توان دست يافت. زیرا کسانی به خداوند نزدیکترند و در پیشگاه او آبرومندند که تقوای الهی را پیشه کنند. زیرا خداوند در قرآن میفرماید: “ان اکرمکم عند الله اتقکم”
آيات الهى و امامان معصوم و اولياى خدا، همه «راهنماى قرب» و قبله نماى تقرّب و وصل اند. اگر واژه رسول اکرم(ص)را در آیه “ولکم فی رسول الله اسوه حسنه" در نظر بگیریم، متوجه خواهیم شد کسانی که میخواهند نزد خداوند آبرویی پیدا کرده و مقرب درگاه او گردند، باید به آیه “اطیعوالله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم" عمل نموده تا بتوانند جزء کسانی قرار گیرند که مقرب درگاه الهی هستند.
خدا پیامبرش را فرمان مى دهد تا شب ها به «تهجّد» و شب زنده دارى بپردازد، شايد به آن «مقام محمود» نائل آيد!
آنكه «قرب» مى خواهد، بايد «تقرّب» هم بجويد. و آنكه «رسيدن» را مى طلبد، بايد «گام طلب» هم بردارد، با عبادت و تهجّد، با تقوا و ترك معصيت. امام على عليه السلام فرمود:
«لايُقَرِّبُ مِنَ اللّه ِ سُبحانَهُ اِلاّ كَثرَةُ السُّجُودِ وَ الرُّكُوعِ » (ميزان الحكمة، ج 4، ص 382)
پس ما نیز از خداوند میخواهیم به حق لطف و احسانش ما را جزء کسانی قرار دهد که مقرب درگاه اویند.
بِإِحْسَانِکَ یَا غَایَةَ الطَّالِبِین؛
به حق احسانت خواستههای من را اجابت کن؛ ای کسی که غایت طالبین هستی!
براى برآمدن اين حاجت، او را به «احسان»ش سوگند مى دهيم و احسانش را شفيع اجابتش مى سازيم.
او كه همواره به بندگانش نيكى كرده و همه را روزى خور خود و مهمان خوان نعمت بى كرانش ساخته و همه دلهاى حق جو را شيفته خويش ساخته، مى تواند با برآوردنِ اين دعا، احسانى ديگر و منّتى ديگر نهد و نعمتى ديگر عطا كند.
او را همه دلهاى پاك و همه كمال طلبان و حق خواهان مى جويند. و همه، به هر زبانى او را مى خوانند. حتى آنانكه به شرك و بيراهه افتاده اند، درپى او بوده اند كه فريب نفس خورده اند و شيطان، آنان را به اشتباه افكنده و «صنم» را به جاى «صمد» گرفته اند و «صيد حرم» را در پاى «بت» قربانى كرده اند.
به هر حال، خدا، غايت طالبان و مقصود و مقصد جويندگان است.
به تعبير معلم عرفان، حضرت امام خمينى (قدس سرّه):
اين شيفتگان كه در صراطند همه جوينده چشمه حياتند همه
حق مى طلبند و خود ندانند آن را در آب، به دنبال فراتند همه
(ديوان امام، ص239 )
از خدا مى خواهيم كه ما را از مقرّبان و رستگاران و متوكّلان قرار دهد، كه اهل احسان است و ما به كرم و احسانش، اميدواريم.
نماز شب یازدهم ماه رمضان
دو ركعت در هر ركعت حمد و بیست مرتبه سوره کوثر