شرح دعاي روز نهم ماه رمضان
بسم الله الرحمن الرحيم
«اللهمّ اجْعَلْ لی فیهِ نصیباً من رَحْمَتِکَ الواسِعَهِ واهْدِنی فیهِ لِبراهِینِکَ السّاطِعَهِ وخُذْ بناصیتی الى مَرْضاتِکَ الجامِعَهِ بِمَحَبّتِکَ یا أمَلَ المُشْتاقین»
«خدایا مرا نصیبی (کامل) از رحمت واسعه خود عطا فرما و به ادله و براهین روشن خود هدایت فرما و پیشانی مرا بگیر و به سوی رضا و خشنودی که جامع (هر نعمت) است سوق ده بحق دوستی و محبتت ای آرزوی مشتاقان»
«اللهمّ اجْعَلْ لی فیهِ نصیباً من رَحْمَتِکَ الواسِعَهِ»
«خدایا مرا نصیبی (کامل) از رحمت واسعه خود عطا فرما»
رحمت واسعه
رحمت خداوند بسیار وسیع و گسترده است، وسعتی که نمی توان با قلم و زبان آن را وصف نمود، اما اگرکمی درآیات تامل نماییم:
«الحمدلله الذی خلق السموات و الارض» (انعام/1)
«له ما فی السموات و ما فی الارض» (بقره/255)
«وسع کرسیه السموات و الارض و لایوده حفظهما »(بقره/255)
آنگاه است که در می یابیم که با وسیع بودن حکومت و فرمانروایی ذات اقدس الهی، بی شک رحمت او نیز بسیار وسیع و گسترده است، چنانچه ذات اقدسش می فرماید :
«فَقُلْ رَبُّکُمْ ذُو رَحْمَهٍ واسِعَهٍ»( انعام/۱۴۷)
و آن رحمتی است که فراگیر بوده و همگان را از چشمه جوشان و همیشه جاریش سیراب می نماید و نشانه های آن برای همگان روشن و مبرهن است که می توان به بعضی از آنها اشاره نمود. چنانچه امیر مومنان حضرت علی(علیه السلام)در این رابطه فرمودند:
«خدایی که گنج های آسمان و زمین در دست اوست، به تواجازه درخواست داده، واجابت آن را به عهده گرفته است. تو را فرمان داده که از او بخواهی تا عطا کند، درخواست رحمت کنی تا ببخشاید. و خداوند بین تو و خودش کسی را قرار نداده تا حجاب و فاصله ایجاد کند، و تو را مجبور نساخته که به شفیع و واسطه ای پناه ببری، و در صورت ارتکاب گناه، درِ توبه را مسدود نکرده است. در کیفر تو شتاب نداشته و در توبه و بازگشت بر تو عیب نگرفته است. در آنجا که رسوایی سزاوار توست رسوا نساخته و برای بازگشت به سوی خویش شرایط دشواری مطرح نکرده است. در گناهان تو را به محاکمه نکشیده و از رحمت خویش نا امیدت نکرده، بلکه بازگشت تو را از گناهان نیکی شمرده است. هر گناه تو را یکی و هر نیکی تو را ده به حساب آورده و راه بازگشت و توبه را به روی تو گشوده است. هر گاه او را بخوانی ندایت را می شنود و چون با او راز دل گویی راز تو را می داند. پس حاجت خود را به او بگوی و آنچه در دل داری نزد او بازگوی. غم و اندوه خود را در پیشگاه او مطرح کن تا غم های تو را بر طرف کند و در مشکلات تو را یاری رساند.» (نهج البلاغه، نامه۳۱، ص۵۲۸)
نشانه های رحمت الهی را در این کلام نورانی به طور واضح و روشن می توان مشاهده نمود. حضرت علی (علیه السلام)در مورد درخواست رحمت واسعه از خداوند فرمودند:
«و از گنجینه های رحمت او چیزهایی را درخواست کن که جز او کسی نمی تواند عطا کند، مانند: عمر بیشتر، تندرستی بدن و گشایش در روزی. سپس خداوند کلیدهای گنجینه های خود را در دست تو قرار داده که به تو اجازه دعا کردن داده، پس هر گاه اراده نمودی می توانی با دعا درهای نعمت خدا را بگشایی، تا باران رحمت الهی بر تو ببارد…
پس خواسته های تو به گونه ای باشد که جمال و زیبایی تو را تامین، و رنج و سختی را از تو دور کن، پس نه مال دنیا برای تو پایدار و نه تو برای مال دنیا باقی خواهی ماند.» (همان ،صص۵۲۸-۵۲۹)
لذا در این روز از خداوند می خواهیم که ما را شامل رحمت واسعه اش قرار داده و آنچه را که صلاح ماست، عطا نماید.
«وَ أَهدِنِی فِیهِ لِبَرَاهِینِکَ السَاطِعَه؛ و مرا در این روز به ادله و براهین روشنت هدایت فرما»
منظور از براهینک الساطعه چیست؟
در دعای این روز می خوانیم:
« واهدنی فیه؛ ودر این روز مرا هدایت نما.»
این هدایت، هدایت به صراط مستقیم است. «یهدی من یشاء الی صراط مستقیم»(بقره/۱۴۲)
. حال می خواهیم بدانیم صراط مستقیم چیست؟
«ان الله ربی و ربکم فاعبدوه هذا صراط مستقیم»(آل عمران/۵۱)
حال چگونه به این صراط مستقیم دست یابیم؟ و طریقه عبادت و بندگی نمودن پروردگار عالمیان را از که بیاموزیم؟
«لبراهینک الساطعه؛ بوسیله ادله و براهین روشن.»
که این ادله و براهین روشن هیچ چیزی جز آیات قرآن و اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) نمی باشد. به طوری که قرآن: «ذلک الکتاب لاریب فیه هدی للمتقین»( بقره/2)
و پیامبر اکرم (ص) نیز در حدیث ثقلین چنین فرمودند:
«انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی و اهل بیتی، لن یتفرقا حتی یردا علی الحوض ما ان تمسکتم بهمالن تضلوا ابدا؛من در بین شما دو چیز گرانبها به امانت می گذارم: کتاب خدا و اهل بیتم، و آن دو هرگز از هم جدا نمی شوند تا اینکه در حوض کوثر بر من وارد شوند، مادامی که به آن دو تمسک جویید هرگز تا ابد گمراه نشوید.» (حدیث ثقلین(نقل شده از کتب شیعی و سنی).)
لذا در این روز از خداوند می خواهیم که در این روز ما را به پیروی از قرآن و اهل بیت(علیهم السلام) یاری نموده و به صراط مستقیم هدایت فرماید…
«وخذ بناصیتی الی مرضاتک الجامعه بمحبتک یا امل المشتاقین؛ و پیشانی مرا در این روز بگیر و به سوی رضا و خشنودیت که جامع هر (نعمت) است سوق ده. به حق دوستی و محبتت ای آرزوی مشتاقان.»
منظور از «و خذ بناصیتی» چیست؟
ما از خداوند می خواهیم که پیشانی ما را گرفته و به سوی رضا و خشنودیش بکشاند. چرا که پیشانی، جایگاه سجده مخلوق به ذات اقدس یکتا خالق عالمیان است. هنگامی که بنده به درگاه بی نیازش سجده می نماید، آنگاه است که خود را تسلیم امر پروردگار نموده و خود را در پیشگاه او خوار و ذلیل می داند. در روایات داریم که بهترین حالات بنده هنگامی است که آن بنده در مقابل ذات اقدس الهی سجده می نماید. لذا از خداوند خواستاریم که پیشانی ما را فقط جایگاه سجده نمودن به ذات اقدسش گرداند، نه سجده گاه شیطان (نه فرمانبرداری از شیطان…)
منظور از مرضاتک الجامعه چیست؟
رضای خداوند بزرگترین سعادتمندی هاست که یک انسان می تواند آن را به دست آورد. و زمانی پروردگار عالمیان از بنده خویش راضی می گردد که بنده از دستورات و اوامر او اطاعت نموده و حق بندگی را به جا آورد. هنگامی که بنده از اوامر الهی اطاعت نماید، آنگاه است که جمیع وعده های خداوند که در قرآن به ایمان آورندگان بشارت داده شده است برایش محقق خواهد شد. لذا رضای الهی جامع ترین نعمت های خداوند است که در این روز از او بحق دوستی و محبتش به جمیع بندگان می خواهیم که این رضا و خشنودی را نصیب ما گرداند.
در حدیثی رسول خدا(ص) چنین فرمودند:
«خداوند متعال فرمود :هر مخلوقی به غیر من متوسل شود، وسایل آسمان ها و زمین او را قطع می کنم، و اگر از من بخواهد به او عطا نمی کنم و اگر مرا بخواند به وی جواب نمی دهم و هر کسی همه مردم را بگذارد و به من متوسل شود، من در آسمان ها و زمین روزی او را ضمانت می کنم و اگر مرا بخواند، به وی پاسخ می دهم.» (حدیث قدسی،باب یازدهم ،ص۲۸۴،ح296)